توسعه دیپلماسی محیط زیستی راه برونرفت از آسیب‌ توفان های گردوغبار

 علی سلاجقه در نشست با سفرای کشورهای مستقر در جمهوری اسلامی ایران درباره اجلاس بین المللی گرد و غبار اظهار کرد: تغییرات اقلیمی با تمامی ابعاد و پیامدهایی که دارد، حیات در کره خاکی را با چالش جدی مواجه کرده است. یکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی که بر شدت و تکرار آن افزوده شده، پدیده گرد و غبار است که خسارت‌های شدیدی را بر منابع زیستی و اقتصادی جهان وارد می‌کند‌.

وی ادامه داد: بر اساس بررسی‌ها ۱۵۰ کشور جهان تحت تاثیر توفان‌های گرد و غبار قرار دارند که بیشتر این کشورها در قاره‌های آفریقا و آسیا واقع شده است و از ۷ منشا اصلی تولید گرد و غبار در جهان ۲ منبع آن پس از صحرای بزرگ آفریقا که مهم‌ترین آن‌ها محسوب می‌شود در قاره آسیا قرار دارد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه افزود: بررسی‌های انجام شده در قالب نقشه منشایابی کانون‌های گرد و غباری توسط جمهوری اسلامی ایران نشان‌ می‌دهد که مساحت مناطق غبارخیز در غرب آسیا و آسیای میانه غالب بر ۳.۳ میلیون کیلومتر مربع بوده که به ویژه در دهه گذشته بر تکرار و شدت توفان‌های گرد و غبار افزوده شده است.

وی افزود: با توجه به آثار و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، بهداشتیم و محیط زیستی این پدیده لزوم اتخاذ راهکارهای بین‌المللی، منطقه‌ای و زیر منطقه‌ای با مشارکت همه کشورهای موثرو متاثر از این پدیده امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. بنابراین لازم است با تقویت و هم‌افزایی همکاری‌ها و مشارکت کشورهای منطقه و جهان و با بهره‌گیری از حمایت سازمان‌های بین‌المللی در جهت کنترل و سازگاری با این چالش گام‌های جدی‌تر و متعهدانه‌تری برداشته شود.

به گفته سلاجقه، جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری متاثر از پدیده گرد و غبار اقدامات متعددی برای مقابله با ان انجام داده است. با این حال این چالش، بسیار بزرگ‌تر از مدیریت و کنترل محلی یا حتی منطقه‌ای است. مقابله با توفان‌های شن و گرد و غبار نیازمند مشارکت و همکاری در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی است.

وی اظهار داشت: یکی از سیاست‌های اصلی دولت مردمی و انقلابی، توسعه دیپلماسی محیط زیستی با همه کشورهای جهان برای به اشتراک گذاشتن دانش و تجربیات برای حل تمام مسائل محیط زیستی به‌ویژه گرد و غبار است. به همین مناسبت جمهوری اسلامی ایران در 2 سال گذشته ضمن سفر به کشورهای منطقه در 12 جولای 2022 نسبت به برگزاری اجلاس منطقه‌ای تهران با عنوان محیط زیست برای آینده‌ای بهتر با رویکرد اصلی حل معضل گرد و غبار در منطقه غرب آسیا و آسیای میانه اقدام نموده است.

معاون رئیس‌جمهور تصریح کرد: دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهایی که بیشترین خسارات را از توفان‌های گرد و غبارهای برون مرزی متحمل شده است مصمم می‌باشد که ضمن مرجعیت خود در منطقه با برگزاری اجلاس بین‌المللی برای مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار با همکاری سازمان ملل متحد ضمن اجرایی نمودن بند 8 قطعنامه مجمع عمومی ضمن مشورت با کشورهای منطقه در راستای دستیابی به راهکارهای مشترک و هم‌افزایی اقدامات مدیریتی و اجرایی کنترل این پدیده اقدام نماید.

وی افزود: ما معتقدیم که با انجام همکاری‌های مشترک بین‌المللی، منطقه‌ای و زیرمنطقه‌ای می‌توان نسبت به کاهش اثرات و تخریب‌های این معضل فراگیر اقدام کرد.قطعنامه‌های سالانه سازمان ملل متحد در زمینه مقابله با توفان‌های شن و گرد و غبار که از سال 2015 توسط مجمع عمومی به تصویب رسیده است، فعالیت‌های سازمان ملل متحد در زمینه مقابله با بیابان‌زایی و مبارزه با توفان‌های گرد و غبار را به خوبی نشان‌ می‌دهد.

سلاجقه گفت: در سال جاری نمیز در راستای اجرایی شدن بند 19 قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد 12 جولای هر سال را به عنوان روز جهانی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار به سازمان ملل متحد پیشنهاد نمود که با رای قاطع به تصویب مجمع عمومی در «می» سال جاری رسید.

عزم جدی ایران برای عبور از بحران ریزگردها
وی اظهار داشت: کشور جمهوری اسلامی ایران با تهیه نقشه مناطق غبارخیز غرب آسیا و آسیای میانه و متعاقب آن تهیه برنامه عمل زیرمنطقه‌ای برای دو منطقه غرب و غرب آسیای میانه نشان داد که اراده جدی برای کنترل این پدیده در منطقه داشته است و برای انجام این مهم قطعا به همکاری مشترک همه کشورهای جهان و نهادهای ذیربط در سازمان ملل دارد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: با هدف جلب مشارکت، همکاری و هماهنگی‌های بین المللی بر اساس قطعنامه‌ای به شماره A77571 مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 2022 جمهوری اسلامی ایران با حمایت سازمان ملل متحد اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های گرد و غبار را در تاریخ 9 و 10سمپتامبر در تهران برگزار می‌کند.
وی افزود: دعوت‌نامه مشترک به امضای اینجانب و دو معاون محترم دبیرکل سازمان ملل متحد برای وزرای محیط زیست نزدیک 55 کشور که به طور مستقیم درگیر پدیده گرد و غبار هستند و همچنین سازمان‌های بین المللی مرتبط با پدیده گرد و غبار ارسال شده است. هدف از برگزاری این اجلاس تبادل نظر، مشورت و همفکری برای هم‌افزایی تلاش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و همچنین گفت و گو درباره راه‌های تقویت مشارکت و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای مقابله با پدیده توفان‌های گرد و غبار می‌باشد.
سلاجقه گفت: ما بسیار خرسندو مفتخریم که تعداد بسیار زیادی از آژانس‌های سازمان ملل متحد تعهد خود نسبت به حمایت از این کنفرانس را ابراز داشتند. اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار که در هفته آینده (شنبه و یکشنبه) در تهران برگزار خواهد شد، نقطه عطفی در تصمیم‌های جدی برای عملیاتی و اجرایی نمودن برنامه‌های زیرمنطقه‌ای برای کنترل پدیده گرد و غبار در غرب آسیا و آسیای میانه خواهد بود که به ابتکار جمهوری اسلامی ایران تهیه شده است.
وی اظهار داشت: امیدوارم با تصویب این دوبرنامه عمل زیرمنطقه‌ای در اجلاس پیش رو زمینه اجرایی شدن اقدامات مشترک با انجام پروژه‌های مهار پدیده گرد و غبار در منطقه و کل جهان فراهم گردد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: در روز سوم ( 11 سپتامبر) اجلاس، 10 کشور کنفرانس منطقه‌ای محیط زیست مکران در منطقه چابهار به‌صورت یک روزه برگزار خواهد شد و کشورهای دعوت شده همچون هند، چین، پاکستان، عمان، امارت متحده عربی، قطر، کویت، عربستان صعودی، عراق و بحرین می‌باشد که در این زمینه نیز دعوت‌نامه مشترک با دبیر محترم شورای مکران خدمت وزرای محترم این 10 کشور ارسال شده است و امیدواریم پس از کنفرانس 2 روزه بین المللی مقابله با گرد و غبار در تهران این 10 کشور که اعلام آمادگی کرده‌اند در نشست محیط زیستی مکران نیز شرکت کنند.