پایگاه خبری نوید صنعت نیوز اخبار صنعت، دانش و فناوری
به گزارش نوید صنعت نیوز، امروزه مسئله تغییر اقلیم به ادبیات سیاست‌گذاران حوزه آب کشور وارد شده است. مسئله کم‌آبی پس از اشتغال‌زایی در جایگاه دوم اهمیت کشور قرار دارد.
از نگاه قاسم‌زاده، سخنگوی صنعت آب کشور در سال‌های 1397 تا 1399 با ترسالی روبرو بودیم؛ اما در دوساله اخیر شدت خشکسالی بیشتر شده به‌گونه‌ای که خشکسالی این دو سال اخیر در کشور بی‌سابقه است. در سال 1400 با کاهش 37 درصدی بارش‌ها مواجه بودیم و در سال 1401 این میزان تا مردادماه به 27درصد رسیده است از یک سال کم آب وارد سال کم آب دیگری شدیم و این موضوع سبب شده بخشی از ذخایر آبی کشور به مصرف برسد.
شهیدی، رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور هم بر این باور است که ایران وارد یک دوره خشکسالی ۳۰ساله شده که از حدود 20 سال پیش شروع شده و اکنون آثار این دوره خشکسالی قابل‌مشاهده است. از نگاه وی حدود 600 هزار نفر از تعدادی از استان‌های شرقی و جنوبی کشور به مناطق شمالی کشور مهاجرت داشتند.
زارع عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله هم در یادداشتی بیان کرد که تخمین زده می‌شود آب‌های زیرزمینی در ایران بین سال‌های 1381 تا 1396 یک‌روند منفی 4400 میلیون مترمکعب باشد که نشان از برداشت اضافی از سفره‌های زیرزمینی برای مصارف بیشتر کشاورزی در مناطق مختلف ایران است. میزان بارندگی سالانه در ایران در سال‌های آبی 1399-1400 و 1400-1401 حدود 200 میلی‌لیتر بوده است که کمتر از یک‌سوم میانگین بارندگی سالانه جهانی است.
او در این یادداشت تاکید کرد که به دلیل خشکسالی اخیر، میزان بارندگی به کم‌ترین حد خود در بیش از 50 سال گذشته رسیده است و میانگین رواناب سطحی در این دوره 44 درصد کمتر از میانگین بلندمدت است. با تغییر اقلیم و گرم‌شدن زمین، 72 درصد نزولات جوی تبخیر شده و تنها 22 درصد بارندگی به‌عنوان منبع آب سطحی جذب می‌شود. توزیع زمانی و مکانی بارندگی در ایران یکسان نبوده و حدود 75 درصد از بارندگی کشور در سواحل جنوبی دریای خزر و تنها 25 درصد بارندگی در طول فصل رشد گیاهان می‌بارد. به دلیل دمای نسبتاً بالا، حدود نیمی از بارندگی سالانه تبخیر می‌شود؛ لذا نهرهای دائمی کمی در ایران وجود دارد. علاوه بر این رشد جمعیت و توزیع فضایی نامناسب جمعیت در حال حاضر باعث شده است که 20 شهر پرجمعیت ایران با خطر کم‌آبی متوسط تا بسیار بالا مواجه باشند. تغییرات ذخیره آب زیرزمینی از سطح آب چاه مشاهده‌ای در زیرحوضه‌های سراسر کشور، نشان‌دهنده کاهش سطح و ذخیره آب از 600 تا منفی 4400 میلیون مترمکعب متغیر است. با این رقم‌ها سطح آب در اکثر زیرحوضه‌های ایران شاهد روند منفی معنی‌دار است.
پیرهادی رئیس گروه سلامت و خدمات شهری شورای شهر تهران هم گفته است بر اساس آمار به‌دست‌آمده کشور در سال آبی 1399 تا 1400 رتبه سوم خشکسالی را در طول 50 سال گذشته و در سال آبی 1400 تا 1401 رتبه یازدهم خشکسالی را داشته است.
بر اساس آمار دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور میزان حجم آب در 30 روز از سال آبی 1401 تا 1402 حدود 18.12 میلیارد مترمکعب بوده و شاهد کاهش 14 درصدی ورودی به مخازن نسبت به سال گذشته هستیم.
امروزه مسائل مربوط به آب به موضوعی اساسی تبدیل شده است و بسیاری از کشورهای جهان را درگیر کرده است. اگرچه کشور ما در خاورمیانه نسبت به بسیاری از کشورها اوضاع بهتری دارد؛ اما بحران آب و بحران زیست‌محیطی ناشی از آن پیامدهای سلسله‌وار و گسترده‌ای را رقم زده است مسائلی مانند امنیت غذایی، پدیده فرو چاله و فرونشست، پدیده ریزگردها، مرگ اکوسیستم دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و تالاب‌ها و نابودی چرخه حیاتی وابسته به آن‌ها، ازبین‌رفتن منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی و غیره از بحران آب ناشی می‌شود که مهاجرت و تعارض‌های اجتماعی به همراه خواهد داشت. به‌زعم نخبگان و کارشناسان حوزه آب وضعیت نامناسب حکمرانی آب در کشور، ناهمگونی جمعیت و منابع آب، قیمت‌گذاری نامناسب و غیرواقعی آب، الگوی کشت نامناسب و برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی از چالش‌های موجود در حوزه مدیریت آب است.
راهکارهای صاحب‌نظران در حوزه آب بر اصلاح حکمرانی آب در کشور با تأکید بر مشارکت مردم به‌عنوان موتور محرکه سرمایه‌های اجتماعی در کشور، سازگاری با اقلیم و تدوین الگوی کشت محصولات زراعی، تغییر سیاست‌های واردات و صادرات و توجه به مباحث پایداری آب و رفع تعارضات میان امنتی آب و خودکفایی غذایی و ارتقا سطح نظام آماری در حوزه آب و کارآمدسازی صنعت گردشگری در کشور و همچنین توقف الگوی نامناسب توسعه به‌ویژه در فلات مرکزی کشور که نیمی از جمعیت ایران را در خود جای‌داده است، تأکید دارد.
