پایگاه خبری نوید صنعت نیوز اخبار صنعت، دانش و فناوری
در حالی که پروژه سد «ماندگان پادنا» با هدف تأمین آب شرب و کاهش فشار بر منابع آبی در مناطق بحرانی مانند اصفهان مطرح شده، اما انتقادهای جدی از سوی برخی مسئولان محیط زیستی درباره نبود مجوزهای زیست‌محیطی و پیامدهای منفی این سد بر منطقه دنا مطرح می‌شود. با این وجود، شرایط اضطراری آب در اصفهان و پشتیبانی از پروژه‌های مشابه در مناطق دیگر نشان می‌دهد که شاید توقف چنین پروژه‌هایی بدون توجه به بحران واقعی، تصمیم غیرمسئولانه‌ای باشد.
به گزارش نویدصنعت نیوز، عاطفه علیان- در نشست خبری اخیر، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد که پروژه سد «ماندگان پادنا» به دلیل نداشتن مجوز زیست‌محیطی باید متوقف شود. او با تأکید بر اینکه هیچ پروژه‌ای بدون ارزیابی زیست‌محیطی و اخذ مجوز سازمان حفاظت محیط زیست نباید اجرا شود، این طرح را غیرقانونی دانست. این اظهارات، در حالی مطرح شده که بحران شدید آب در اصفهان، نیاز مبرم به تأمین منابع جدید آبی و مدیریت منابع موجود را به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تبدیل کرده است.
اصفهان یکی از شهرهایی است که به شدت با بحران آب دست و پنجه نرم می‌کند. سطح سفره‌های آب زیرزمینی به دلیل برداشت بی‌رویه و کاهش بارندگی در سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته و از سوی دیگر، فرونشست زمین در بخش‌های مختلف این شهر تاریخی، خسارات گسترده‌ای به ساختمان‌ها و بناهای قدیمی وارد کرده است. تخمین‌ها نشان می‌دهد که تاکنون حدود ۶ هزار بنای تاریخی و میراثی در اصفهان تحت تأثیر فرونشست زمین آسیب دیده‌اند و این پدیده همچنان ادامه دارد.
برای مقابله با کمبود شدید آب، آبرسانی به برخی مناطق شهر اصفهان به وسیله تانکر انجام می‌شود. این روش، نشانگر اوج وخامت وضعیت منابع آبی این استان است. در این شرایط، به نظر می‌رسد هرگونه پروژه‌ای که بتواند به حل بحران آب کمک کند، باید مورد توجه جدی قرار گیرد. سد ماندگان نیز دقیقاً با همین هدف طراحی شده است: تأمین آب شرب و کمک به حفظ محیط زیست.
منتقدان پروژه سد ماندگان به تخریب طبیعت دنا و تأثیرات زیست‌محیطی احتمالی این پروژه بر اکوسیستم منطقه اشاره می‌کنند. اما مسئله‌ای که در این بحث مغفول مانده است، توجه به شرایط اضطراری منابع آب اصفهان است. در حالی که نیاز فوری به تأمین آب برای مناطق بحرانی اصفهان و سایر نقاط کشور وجود دارد، توقف پروژه‌هایی که به این بحران کمک می‌کنند، ممکن است تأثیرات زیان‌بارتری بر محیط زیست و کیفیت زندگی مردم داشته باشد.
سد ماندگان برای تأمین آب شرب به منطقه طراحی شده است و هدف آن کاهش فشار بر منابع آبی زیرزمینی و رفع نیازهای فوری آب شرب و کشاورزی در مناطقی است که به شدت تحت تأثیر بحران آب قرار دارند. در چنین شرایطی، این سؤال مطرح می‌شود که آیا تخریب احتمالی طبیعت در محدوده کوچک‌تری از منطقه دنا می‌تواند در برابر خسارات انسانی و محیطی ناشی از کمبود آب در اصفهان برتری داشته باشد؟
پروژه‌های متناقض: حمایت از سد تنگ سرخ
نکته جالب در این میان، حمایت برخی مسئولان از پروژه سدسازی در تنگ سرخ است که در فاصله کوتاهی از دنا و منطقه مورد بحث قرار دارد. سد تنگ سرخ، که در فاصله‌ای نزدیک به سد ماندگان قرار گرفته، بدون دریافت همان انتقادات شدید از سوی نهادهای زیست‌محیطی، همچنان در حال پیگیری و اجراست. این تضاد، سؤال‌هایی را درباره یکدستی سیاست‌های محیط زیستی و منطقی بودن مخالفت با پروژه ماندگان مطرح می‌کند.
انتقال آب: راهکاری برای مدیریت بحران
منتقدان پروژه‌های سدسازی اغلب به مسئله انتقال آب اشاره می‌کنند و آن را به‌عنوان یک راه‌حل نامناسب تلقی می‌کنند. اما تجربه جهانی نشان می‌دهد که انتقال آب، اگر به درستی مدیریت شود، می‌تواند یک راهکار کارآمد برای مقابله با بحران‌های آب باشد.
به عنوان مثال، در کشور چین، بزرگ‌ترین پروژه انتقال آب جهان به نام «طرح انتقال آب از جنوب به شمال» در حال اجراست. این پروژه عظیم که از سه مسیر اصلی تشکیل شده، هدف آن انتقال آب از مناطق پربارش جنوب به مناطق خشک و کویری شمال چین است. این طرح با چالش‌های زیست‌محیطی و فنی گسترده‌ای همراه بوده، اما همچنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راه‌حل‌ها برای مدیریت بحران آب در چین شناخته می‌شود. این طرح همچنین از تخلیه منابع زیرزمینی و خشک‌شدن رودخانه‌های حیاتی جلوگیری کرده و نمونه‌ای از اهمیت مدیریت جامع منابع آب است.
علاوه بر چین، کشورهای دیگری همچون ایالات متحده و هند نیز پروژه‌های بزرگ انتقال آب را اجرا کرده‌اند که همگی با موفقیت نسبی همراه بوده‌اند. این ابرپروژه‌ها نشان می‌دهند که انتقال آب، در صورت برنامه‌ریزی دقیق و ارزیابی‌های علمی، می‌تواند یک راه‌حل مؤثر برای مدیریت منابع آب باشد.
راهکارهای منطقی برای حل بحران آب
بحران آب در اصفهان و دیگر مناطق ایران به یک موضوع حیاتی تبدیل شده است. با توجه به شدت این بحران، هرگونه توقف در پروژه‌هایی که می‌توانند به تأمین منابع جدید آب کمک کنند، نیازمند بررسی‌های جامع‌تری است. پروژه سد ماندگان با هدف تأمین آب شرب و کاهش فشار بر منابع موجود طراحی شده است و باید در چارچوب نیازهای فوری و بلندمدت منطقه ارزیابی شود.
بدیهی است که حفظ محیط زیست باید در اولویت قرار گیرد، اما بحران آب چنان جدی است که باید راهکارهایی عملی و متوازن بین نیازهای زیست‌محیطی و انسانی در نظر گرفته شود. در حالی که پروژه‌های مشابهی همچون سد تنگ سرخ در همان محدوده بدون مخالفت‌های جدی در حال اجرا هستند، این سؤال مطرح می‌شود که آیا جلوگیری از پروژه ماندگان راه‌حلی مناسب است؟
به نظر می‌رسد که انتقال آب از مناطق پربارش به مناطق خشک، همان‌طور که در پروژه‌های جهانی مانند چین مشاهده می‌شود، می‌تواند یک راه‌حل مؤثر برای مدیریت بحران آب در اصفهان و سایر مناطق کشور باشد. با مدیریت صحیح، ارزیابی‌های علمی و توجه به هر دو جنبه زیست‌محیطی و انسانی، این پروژه‌ها می‌توانند به کاهش اثرات بحران آب کمک کنند و در عین حال از تخریب بیشتر محیط زیست جلوگیری کنند.
