به گزارش نویدصنعت‌نیوز، حامد صاحب‌هنر، کارشناس حوزه اقتصاد نفت و گاز در همایش اقتصاد ایران؛ اصلاح ساختارها، رفع ناترازی‌ها و نقش‌آفرینی نوین در عرصه بین‌الملل، اظهار کرد: کل یارانه انرژی حدود 101 میلیارد دلار برآورد می‌شود که 20 میلیارددلاری به یارانه گاز خانگی اختصاص دارد.

وی نتیجه افزایش افسارگسیخته یارانه‌های فعلی انرژی را کاهش توان دولت در هزینه‌های عمرانی، افزایش استقراض از سیستم بانکی و بازار بدهی با مالیات نادرست از تولید، افزایش نرخ بهره، کاهش توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها و کاهش رشد اقتصادی شمرد و گفت: توزیع ناعادلانه انرژی، تخصیص غیربهینه منابع و خام‌سوزی، آلودگی، ترافیک، تصادفات جاده‌ای و همچنین ناپایداری درآمد و از بین رفتن عدالت بین‌نسلی از دیگر آثار سو تخصیص فعلی انرژی است.

صاحب‌هنر مصرف سرانه انرژی ایران را 143 گیگاژول در سال دانست که دوبرابر متوسط جهانی است و افزود: مصرف سرانه انرژی ایران بیش از چین با 109 گیگاژول، ژاپن 140 گیگاژول و نصف آمریکا با 279 ژول است.

وی به عدم توزیع عادلانه یارانه بنزین در کشور هم اشاره‌ای داشت و اعلام کرد: دهک دهم در ایران حدود 17.5 برابر دهک اول از یارانه بنزین سهم دارد. وضعیت نظام فعلی تعرفه بنزین در کنار مصرف خودروهای داخلی منجر به عدم توجه به مدیریت و بهینه‌سازی مصرف شده است.

صاحب‌هنر افزود: متوسط مصرف خودروهای کشور بیش از 1.5 برابر متوسط دنیا است. بهره‌وری سوخت در بخش حمل‌ونقل ایران کمتر از نصف اتحادیه اروپا است و در ایران به‌ازای مصرف هر لیتر گازوئیل 12 تن کیلومتر جابه‌جا می‌شود حال اینکه این رقم در اتحادیه اروپا 28 تن – کیلومتر است.

وی با اشاره به اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهد فرسودگی ناوگان و بالابودن درصد سفرهای خلی مهم‌ترین علل پایین‌بودن بهره‌وری سوخت در بخش حمل‌ونقل هستند، گفت: این امر منجر به اتلاف 5.7 و 3.4 میلیارد لیتر گازوئیل در سال می‌شود.

صاحب‌هنر تصریح کرد: با واقعی شدن تدریجی قیمت سوخت، قطعاً این ناکارآمدی‌ها در ناوگان حمل‌ونقل هم می‌تواند از بین برود. اثر ارزان نگه‌داشتن سوخت در رفاه کل جامعه، با بهره‌وری پایین ضمنی ایجاد شده خنثی شده است.

وی افزود: اتلاف سالانه 3.4 میلیارد لیتر گازوئیل به علت بالابودن درصد سفرهای خالی ناوگان است و 50% سفرهای ناوگان در ایران خالی است. همچنین سامانه هوشمندی برای توزیع بار در کشور وجود ندارد. هزینه 270 میلیون‌دلاری برای سامانه‌های سپهتن و سیپاد به‌رغم ناقص بودن تخصیص‌یافته است.

این کارشناس حوزه اقتصاد نفت و گاز قاچاق سوخت در کشور را امری واقعی دانست و اضافه کرد: برآورد می‌شود روزانه 10 میلیون سوخت گازوئیل از مرزهای کشور قاچاق می‌شود و برآورد سالیانه 12.9 میلیارد دلار سوخت قاچاق می‌شود.

صاحب‎هنر، ناترازی بخش انرژی در کشور را 113 همت اعلام کرد و افزود: ناترازی بودجه دولت 235 همت است. وضعیت فعلی نظام یارانه انرژی شامل ایجاد کسری بودجه، کاهش انگیزه مدیریت مصرف، توزیع ناعادلانه یارانه و ایجاد انگیزه قاچاق است.

وی در پایان ناترازی انرژی را در نگاه صفر ویکی به مسائل دانست و گفت: تابوسازی از قیمت سوخت، عادت به حفظ وضع موجود و جلب رضایت مردم به‌صورت عوام‌فریبانه و تعویق تصمیم‌گیری به‌جای حل بحران از دیگر دلایل علت ناترازی انرژی در ناترازی حکمرانی است.

این کارشناس حوزه اقتصاد نفت و گاز حکمرانی انرژی یعنی به‌جای سوزاندن سالیانه 12 میلیارد دلار سوخت مایع در نیروگاه‌ها، با اندکی صرفه‌جویی کاهش متوسط 3 سوخت مایع کنیم و از درآمد ارزی حاصله ظرف 1.5 سال 30 هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی احداث کرد.

وی حکمرانی انرژی را در خرید گران‌تر بنزین از پالایشگاه‌های داخلی اعلام کرد و افزود: تبعیض قیمت در جایگاه‌های سوخت مناطق مرفه نشین، سه پله‌ای کردن سهمیه و امکان تبادل سهمیه پله سوم بین افراد کم‌مصرف و پرمصرف اعلام کرد و گسترش پیدو و طرح‌های مشابه را راه‌های مقدم بر گرانساری بنزین با مدل‌های ساده IBT دانست.

صاحب‌هنر حکمرانی انرژی را اصلاح رابطه مالی نفت و پالایشگاه‌ها که انگیزه تبدیل نفت به بنزین داشت و خرید بنزین 40 سنت ریالی از ایشان به‌جای خرید دلاری 70 سنت از خارج و همچنین تعویض بخاری‌ها با 6B$جهت صرفه‌جویی پایدار 120 م م م و به‌جای 80 B$ سرمایه‌گذاری در بالادست است.