نرمافزار جامع برنامهریزی منابع سازمانی (ERP) ابزاری است که امکان مدیریت یکپارچه بخشهای مختلف هر کسبو کار و سازمان را میدهد، بگونهای که از حسابداری، تدارکات، مدیریت پروژه تا مدیریت ریسک و انطباق، عملیات زنجیره تامین و… همگی بر این بستر به هم متصل میشوند. کارکردهای ERP در صنایع مختلف بسیار گسترده است. یک نرمافزار جامع ERP ضمن یکپارچهسازی مدیریت عملکرد سازمانی، به افزایش دقت برنامهریزی، بودجهبندی، پیشبینی و گزارش نتایج مالی سازمان کمک زیادی میکند.
کارکردهای ERP در صنایع معدنی
پیشبرد مطلوب عملیات معدنکاری به دو عامل «مدیریت پروژهها» و «تخصیص منابع» وابسته است، در حالیکه نظارت بر پروژههای متعدد در این حوزه دشوار است و منابع نیز در مکانهای دور از دسترس پراکندهاند، اما با نرمافزار جامع ERP معدنی پیگیری پیشرفت پروژهها آسانتر و دقیقتر میشود. همچنین توجه و ارزیابی عملکرد کارگران که در نقاط مختلف پراکندهاند هم کار سختی است، اما با کمکERP مدیران میتوانند حجم وظایف محول شده به نیروهای انسانی را بررسی کنند و از میزان مهارت هریک از آنها آگاه شوند. محاسبه حقوق کارگران نیز اگر بر اساس ساعات کارشان باشد ساده نیست، در این زمینه هم راهکار ERP بصورت خودکار زمانهای حضور کارگران را ثبت، تحلیل و پس از محاسبات سیستمی گزارش ارائه میکند. کنترل بهتر امور مالی نیز از دیگر مزایای بهرهگیری از راهکار ERP در حوزه معدنی بشمار میآید.
اجرای کارآمد پروژه معدنکاری به فرایند «حمل و نقل» و «لجستیک» نیز بستگی دارد. مدیریت رانندگان، برنامهریزی مسیر، ردگیری محموله، مدیریت ظرفیت بار و … با کارکردهایی که راهکارهای ERP ارائه میدهند دستیافتنی است.
در معدنکاری انواع تجهیزات مختلف بکار میروند که باید بخوبی مدیریت شوند، چون اگر آسیب ببینند ممکن است حتی تمام فرایند معدنکاری را با توقف مواجه کنند. ماژول مدیریت دارایی در نرمافزار ERP معدنی به خودکارسازی کار مدیریت تجهیزات و ماشینآلات کمک میکند و میتواند همه دادههای داراییهای شرکت از ابزارآلات تا اسناد را در یک بستر یکپارچه کند. برنامه نگهداری و تعمیر تجهیزات نیز میتواند خودکار انجام شود و ERP معدنی فرارسیدن زمان تعمیرات و بازرسی تجهیزات را مشخص میکند.
کارکردهای ERP در صنایع فلزی
صنایع فلزی در فرایند تولید باید راهبردهای برنامهریزی متعددی را بکار بگیرند که استفاده از ERP از پیچیدگیهای این کار کم میکند. این صنایع همچنین با تعداد زیادی فهرست طولانی قطعات یا مواد اولیه (BOM) سروکار دارند که نرمافزار جامع ERP صنعتی قابلیتهای بسیار مفیدی برای کار روی این فهرستها دارد. کنترل موجودی کالا، تحلیل روندهای بازار و ارائه پیشبینیهای دقیق، محاسبه ساعات و هزینههای صرف شده در یک پروژه و رسیدگی به امور مالی بعضی از کارکردهای نرمافزار جامع ERP در صنایع فلزی است.
کارکردهای ERP در صنعت انرژی
شرکتها و سازمانهای فعال در تولید، تامین و توزیع انرژی از انرژیهای فسیلی چون نفت و گاز تا انرژیهای نوین، تجدیدپذیر و صنعت برق، برای مدیریت بهینه و کارآمد فرایندهای میتوانند از نرمافزار جامع ERP بهرهبگیرند. مدیریت داراییها و تجهیزات، بهبود عملکرد در حفظ محیط زیست، مدیریت بهتر ریسک، سادهسازی پروژههای بزرگمقیاس و تسهیل ارائه آموزشهای فنی به کارکنان جدید بعضی از قابلیتهای ERP صنایع انرژی هستند.
کارکردهای ERP در حوزه سلامت و داروسازی
دسترسی آسان به سوابق پزشکی بیماران، نگهداری از اطلاعات محرمانه آنها، پایش دقیق هزینهها و کاهش هزینههای عملیاتی در مراکز درمانی از جمله کارکردهای نرمافزار جامع ERPدر صنعت سلامت هستند. افزون بر اینها، شفافیتی که این راهکار در زمینه اطلاعات و رویههای درمانی ایجاد میکند به حفاظت از حقوق بیماران و کادر درمان میانجامد.
در حوزه داروسازی، نرمافزار جامع ERP مدیریت خودکار مراحل پیشفرمولاسیون و فرمولاسیون و پایش مواد خام و فرآوردههای دارویی را امکانپذیر میکند. راهکارهای ERP رسیدگی به امور پیچیده و مهم را در صنایع دارویی تسهیل میکند، مثلا قیمتگذاری دارو از روی عوامل متعددی که به بخشهای مختلف شرکت مربوط هستند، مشخص میشود یا مدیریت موجودی دارو و پیروی از استانداردها و ضوابط قانونی که با موضوع ایمنی و سلامت عمومی نیز در ارتباط است با این راهکار آسان میشود.
راهکارهای ERP برای سازمانهای بزرگ
شرکتهای بزرگ، حجم بالایی از دادههای اطلاعاتی دارند و فرایندهای مختلف، متعدد و گاه پیچیدهای در کسبوکار خود تعریف میکنند، از همین رو برای مدیریت درست و بهینه منابع و فعالیتهای گوناگون سازمان به یک نرمافزار جامع برنامهریزی منابع سازمانی نیاز دارند. در سازمانهای بزرگ امروزی اگر قرار باشد اطلاعات و سوابق مشتریان میان انواع سیستمهای نرمافزاری پراکنده باشند و دادههای حسابداری، مالی و منابع انسانی متمرکز نباشند، فرایندها پایش و یا خودکارسازی نشوند و فعالیت بخشهای مختلفی مثل موجودی کالا و ارسال سفارشها به هم متصل و با هم در ارتباط نباشند، چالشهای جدی بوجود میآیند. فعالیت هماهنگ دفاتر گوناگون سازمان در نقاط جغرافیایی متفاوت و مدیریت شعبههای مختلف کسبوکار که ممکن است در شهرها یا حتی کشورهای متفاوتی مستقر باشند به کمک نرمافزارهای جامع ERP دستیافتنی میشود.
بعضی کسبوکارهای بزرگ به دلیل نیازهای خاص، راهکارهای ERP اختصاصی یا تخصصی لازم دارند. شرکتهای بزرگ در دنیا برای پیادهسازی نرمافزار جامع ERP از همکاری با شرکتهای مشاورهدهنده بهره میبرند. این شرکتها گروههای پیادهسازی داخلی نیز دارند که بسیاری از اعضای آنها در این زمینه تخصص دارند و بطور تمام وقت کار میکنند. مجموعه فناپ زیرساخت بعنوان اپراتور صنعت هوشمند در ایران که فنارپی، نرمافزار جامع ERP صنعتی را ارائه کرده در نقش شریک راهبردی صنایع در مسیر تحول دیجیتال تمام مراحل پیادهسازی این نرمافزار را برعهده میگیرد.
راهکارهای ERP برای کسبوکارهای کوچک و متوسط
یک تصور نادرست درباره نرمافزارهای جامع برنامهریزی منابع سازمانی این است که آنها را ویژه شرکتهای بزرگ میدانند، در حالیکه اگرچه ضرورت استفاده از نرمافزارهای جامع ERP در شرکتهای بزرگ جدیتر است اما هیچ کسبوکاری از این راهکارها بینیاز نیست، چون هدف از راهاندازی راهکار ERP مدیریت بهتر کسبوکار است.
کسبوکارهای کوچک بر خلاف شرکتهای بزرگ، امکان پرداخت هزینه بالای سیستمهای ERP را که غولهای تجاری و سازمانهای بزرگ از آنها استفاده میکنند، ندارند، این شرکتها کار خود را با نرمافزارهای ابتدایی شروع میکنند اما سرانجام به یک راهکار ERP اولیه نیاز پیدا میکنند تا بر مشکلات کارآیی خود غلبه کنند، چون این گونه کسبوکارها به بازگشت مشتریان خود برای خریدهای بعدی وابسته هستند و اگر این مشتریان کالاها و خدمات مناسب موردنظرشان را با قیمت مناسب دریافت نکنند یا از رقبا خدمات بهتری دریافت کنند، نه تنها به استفاده از خدمات و محصولات رقبا روی میآورند بلکه این موضوع را به اطرافیان خود هم انتقال میدهند. بنابراین لازم است که کارها با بازدهی و کارآیی بالا انجام شود. جنبه دیگر کاربرد ERP این است که با خودکارسازی فرایندهای کسبوکار، نیاز به انجام دستی کارهایی چون رسیدگی به موجودی کالاها، امور حسابداری، حقوق و دستمزدها را رفع میکند.
در گذشته شرکتهای کوچک و متوسط قادر به تامین هزینه هنگفت سیستمهای ERP شامل هزینههای پیادهسازی، دریافت لایسنس نرمافزار و همچنین تهیه سختافزارهای لازم نبودند، اما با پدید آمدن نرمافزارهایERP ابری، بار مالی این محصول کاهش یافت. شرکتهای کوچک و متوسط با بودجه محدود میتوانند ماژولهایی را که اکنون به آن نیاز دارند تهیه کنند و با رشد کسبوکارشان سیستم ERP خود را نیز متناسب با آن گسترش دهند.