پایگاه خبری نوید صنعت نیوز اخبار صنعت، دانش و فناوری
به گزارش نویدصنعت نیوز؛مدیریت منابع آب در ایران به ویژه در مناطق پرتنش و حساس، با مشکلات عمده‌ای روبه‌روست. در سال‌های اخیر، کشور با بحران‌های فراوانی در این حوزه مواجه شده است، از جمله کاهش قابل توجه منابع آبی، آلودگی، و ناهماهنگی در سیاست‌گذاری‌ها. این مشکلات نیاز به یک رویکرد جامع و هماهنگ را بیش از پیش نمایان می‌کند.
چالش‌های کنونی در مدیریت منابع آب
در حال حاضر، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در مدیریت منابع آب، عدم هماهنگی بین وزارتخانه‌های مختلف است. وزارت نیرو، به‌عنوان نهاد مسئول در ساخت سدها و ذخیره‌سازی آب، در حالی که وزارت کشاورزی به مدیریت مصرف آب در کشاورزی و انتقال آن به زیر زمین پرداخته است. این سیاست‌های متضاد منجر به اتلاف منابع و کاهش کارایی پروژه‌های اجرایی شده است.
به‌عنوان مثال، سد زاینده‌رود، که به عنوان یکی از پروژه‌های مهم آبی کشور با هدف تأمین آب برای بخش‌های مختلف حوضه مرکزی احداث شده، در حال حاضر با کاهش شدید آوردهای آبی مواجه است. کاهش آوردهای آبی و نیاز به احداث چک‌دم‌ها و سدهای تغذیه مصنوعی در بالادست این سد، نشان‌دهنده نیاز به یکپارچگی در مدیریت آب است. اما اقدامات اجرایی صورت گرفته بیشتر به نیت‌های استانی معطوف شده و منافع جمعی را به‌خوبی در نظر نگرفته است.
آبخیزداری و آبخوان‌داری: ابزارهای کلیدی
آبخیزداری و آبخوان‌داری از جمله ابزارهای مهم برای بهبود وضعیت منابع آب هستند. این اقدامات می‌توانند به بهبود کیفیت و کمیت آب‌های سطحی و زیرزمینی کمک کنند، اما تنها در صورتی مؤثر خواهند بود که در چارچوب یک مدیریت جامع و هماهنگ قرار گیرند. بدون هم‌افزایی و انسجام در سیاست‌های مدیریتی، نتایج این اقدامات ممکن است محدود و ناکافی باشد.
ضرورت یکپارچگی در مدیریت منابع آب
برای حل مشکلات کنونی و بهبود وضعیت منابع آب، یکپارچه‌سازی مدیریت آب و خاک به نظر ضروری می‌آید. این یکپارچگی می‌تواند از طریق ادغام وزارتخانه‌های مرتبط، یعنی وزارت نیرو، وزارت کشاورزی و وزارت منابع طبیعی، به‌ویژه در سطح حوضه‌های آبریز، محقق شود.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که سیاست‌های متضاد، مانند تلاش‌های وزارت نیرو برای ساخت سدها و وزارت کشاورزی برای مدیریت مصرف آب، به اتلاف منابع و کاهش اثر بخشی پروژه‌ها منجر شده است. برای مثال، هزینه‌های زیادی که برای ساخت سدها و پروژه‌های آبخیزداری صرف می‌شود، ممکن است با تصمیمات متضاد در زمینه مصرف و انتقال آب به زیر زمین خنثی شود.
پیشنهادات برای بهبود مدیریت منابع آب
۱. ادغام وزارتخانه‌ها: ادغام وزارت نیرو، وزارت کشاورزی و وزارت منابع طبیعی به ایجاد یک مدیریت یکپارچه برای منابع آب و خاک کمک خواهد کرد. این اقدام می‌تواند به کاهش تضادهای موجود و افزایش کارایی سیاست‌ها و برنامه‌ها کمک کند.
۲. تمرکز بر مدیریت حوضه‌های آبریز: مدیریت منابع آب باید در سطح حوضه‌های آبریز تمرکز یابد. این مدیریت باید شامل تمامی جنبه‌های مربوط به منابع آب، از جمله آبخیزداری، آبخوان‌داری و مصرف بهینه آب باشد.
۳. همکاری بین‌دستگاهی: ایجاد نهادهای هماهنگ‌کننده بین دستگاه‌های مختلف برای تحقق اهداف ملی در زمینه مدیریت منابع آب ضروری است. این نهادها باید مسئول هماهنگی بین اقدامات مختلف و ارزیابی مستمر وضعیت منابع آب باشند.
با اتخاذ این پیشنهادات و توجه به نیازهای ملی و محلی، می‌توان به مدیریت مؤثر منابع آب در کشور دست یافت و بحران‌های موجود را کاهش داد.
