پایگاه خبری نوید صنعت نیوز اخبار صنعت، دانش و فناوری
اصفهان، شهری با سابقه‌ای غنی در علم و فرهنگ، امروز با چالش‌هایی همچون بحران زاینده‌رود و نیاز به نوآوری اقتصادی مواجه است. با الهام از شهرهایی چون شانگهای و توکیو که به مراکز جهانی هوش مصنوعی تبدیل شده‌اند، اصفهان می‌تواند از ظرفیت‌های علمی و صنعتی خود بهره گرفته و از طریق هوش مصنوعی نه تنها به حل بحران‌های زیست‌محیطی کمک کند، بلکه آینده‌ای روشن‌تر برای اقتصاد و صنعت خود رقم بزند.
به گزارش نویدصنعت نیوز، عاطفه علیان- اصفهان به عنوان یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران، از دیرباز تا کنون نقش مهمی در توسعه علمی و صنعتی کشور داشته است. اما امروزه این شهر با چالش‌های متعددی مواجه است؛ از جمله بحران کمبود آب زاینده‌رود و ضرورت بازسازی اقتصادی و تکنولوژیکی. در این راستا، روی آوردن به هوش مصنوعی به عنوان راهی برای احیای اقتصادی و زیست‌محیطی، می‌تواند اصفهان را به یکی از مراکز نوآوری و فناوری در سطح منطقه و حتی جهان تبدیل کند. این امر مستلزم مقایسه اصفهان با شهرهای جهانی است که به پایتخت‌های هوش مصنوعی تبدیل شده‌اند، و بررسی این که چگونه اصفهان می‌تواند از این الگوها استفاده کند.
یکی از نمونه‌های موفق شهرهایی که به پایتخت هوش مصنوعی تبدیل شده‌اند، شانگهای است. چین با برنامه‌های گسترده‌ای مانند «ساخت چین 2025» و «شهرهای هوش مصنوعی» توانسته به سرعت به یکی از مراکز بزرگ توسعه هوش مصنوعی در جهان تبدیل شود. شانگهای نه تنها به مرکز نوآوری‌های صنعتی، بلکه به قطبی برای تحقیق و توسعه در زمینه‌هایی مانند خودروهای خودران، رباتیک، و پردازش داده‌های عظیم تبدیل شده است. یکی از عوامل کلیدی موفقیت شانگهای، سرمایه‌گذاری‌های عظیم دولتی و حمایت‌های ساختاری از شرکت‌های نوآور است. در سال 2020، این شهر با بیش از 120 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پیشرفته، توانست به یکی از پیشروهای جهانی در زمینه هوش مصنوعی تبدیل شود.
اصفهان نیز با دارا بودن مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی مانند دانشگاه صنعتی اصفهان و پژوهشگاه‌ها می‌تواند نقشی مشابه ایفا کند. اما برای این کار نیاز به سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه دولتی و خصوصی و همچنین ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه این فناوری‌ها دارد. با این حال، برخلاف شانگهای که از یک اکوسیستم فناوری قوی و هماهنگی دولت برخوردار است، اصفهان نیازمند سیاست‌های بلندمدت و هماهنگی بین دولت، بخش خصوصی و نهادهای علمی است.
ژاپن یکی دیگر از کشورهایی است که با سرعت در حال حرکت به سوی تبدیل شدن به مرکز جهانی هوش مصنوعی است. دولت ژاپن با برنامه «Society 5.0» در حال پیاده‌سازی تکنولوژی‌هایی نظیر هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و رباتیک در تمام ابعاد جامعه است. توکیو به عنوان یکی از شهرهای پیشرو در این برنامه، میزبان پروژه‌های بزرگ هوش مصنوعی در زمینه‌هایی نظیر سلامت دیجیتال، حمل و نقل و خدمات عمومی است. همکاری نزدیک بین بخش خصوصی و دولتی در ژاپن یکی از دلایل اصلی موفقیت این کشور در استفاده از هوش مصنوعی است.
برای اصفهان، برنامه‌های مشابهی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت منابع آب، بهینه‌سازی مصرف انرژی و حتی بخش‌های فرهنگی و گردشگری می‌تواند به شهر کمک کند تا بحران‌های زیست‌محیطی و اقتصادی خود را کاهش دهد. اما برای این کار، اصفهان نیاز به تدوین سیاست‌های ملی در راستای استفاده از هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف دارد.
اصفهان علاوه بر توانایی‌های علمی و صنعتی، با مشکلات جدی از جمله بحران زاینده‌رود مواجه است. خشک شدن این رودخانه نه تنها یک مسئله زیست‌محیطی است، بلکه به طور مستقیم بر اقتصاد و زندگی اجتماعی مردم اصفهان تاثیر گذاشته است. در این راستا، هوش مصنوعی می‌تواند ابزاری کارآمد برای حل مشکلات زیست‌محیطی و افزایش بهره‌وری منابع آبی باشد.
یکی از اولین و ضروری‌ترین اقدامات برای نجات زاینده‌رود، استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت منابع آب است. این فناوری می‌تواند به کشاورزان و مسئولان منابع آبی کمک کند تا الگوهای دقیق مصرف آب را تحلیل کرده و بر اساس داده‌های واقعی، تصمیمات بهتری در مورد نحوه تخصیص آب بگیرند. در کشورهای پیشرفته‌ای مانند هلند، هوش مصنوعی در مدیریت منابع طبیعی و کشاورزی هوشمند با موفقیت به کار گرفته شده است. اصفهان نیز می‌تواند با استفاده از این فناوری‌ها، به بهینه‌سازی مصرف آب در بخش‌های کشاورزی و شهری بپردازد.
اصفهان به دلیل موقعیت فرهنگی و تاریخی خود، پتانسیل بالایی در حوزه گردشگری دارد. اما برای جذب گردشگران بیشتر، نیاز به نوآوری در این صنعت دارد. استفاده از هوش مصنوعی در صنعت گردشگری، می‌تواند به ارائه خدمات بهتر و شخصی‌سازی تجربه گردشگران کمک کند. سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند با تحلیل داده‌های رفتاری گردشگران، پیشنهادات هوشمندانه‌تری ارائه دهند و از این طریق، رضایت و بازدهی اقتصادی بیشتری برای شهر به ارمغان بیاورند.
علاوه بر این، توسعه استارتاپ‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در اصفهان می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد یک اکوسیستم نوآوری در این شهر شود و جوانان تحصیل‌کرده و نخبه را از مهاجرت به دیگر شهرها یا کشورها بازدارد.
هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود زیرساخت‌های شهری و حمل و نقل عمومی در اصفهان کمک کند. برای مثال، سیستم‌های حمل و نقل هوشمند با استفاده از تحلیل داده‌های ترافیکی و رفتاری شهروندان، می‌توانند به بهبود جریان ترافیک و کاهش تصادفات کمک کنند. همچنین، استفاده از ربات‌ها و هوش مصنوعی در سیستم‌های خدمات شهری نظیر جمع‌آوری زباله، نظافت شهری و مدیریت پارکینگ‌ها می‌تواند بهره‌وری خدمات عمومی را افزایش دهد.
برای تحقق رویای تبدیل اصفهان به پایتخت هوش مصنوعی، باید به چالش‌ها و نیازهای زیرساختی این شهر نیز توجه کرد. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:
1. سرمایه‌گذاری ناکافی: اگرچه اصفهان دارای مراکز علمی و دانشگاهی قوی است، اما همچنان نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزه هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته دارد. بسیاری از شهرهای موفق جهان در این حوزه، از سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه دولتی و خصوصی بهره‌مند شده‌اند که اصفهان نیز باید در این مسیر قدم بردارد.
2. نبود استراتژی ملی هوش مصنوعی: برای توسعه هوش مصنوعی، نیاز به یک استراتژی ملی جامع وجود دارد که اهداف و برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت را مشخص کند. اصفهان می‌تواند به عنوان پایلوت این استراتژی عمل کند، اما برای این کار نیاز به حمایت دولت و همکاری بخش خصوصی دارد.
3. آموزش و توسعه نیروی انسانی متخصص: یکی از بزرگترین چالش‌ها در توسعه هوش مصنوعی، نبود نیروی انسانی متخصص است. اگرچه دانشگاه‌های اصفهان در تربیت مهندسین و متخصصین فناوری نقش مهمی دارند، اما نیاز به برنامه‌های آموزشی بیشتر و جذب نخبگان از سراسر کشور و حتی جهان وجود دارد.
اصفهان با توجه به ظرفیت‌های علمی، فرهنگی و موقعیت استراتژیک خود می‌تواند به یکی از مراکز اصلی هوش مصنوعی در ایران و حتی خاورمیانه تبدیل شود. اما برای این کار، نیاز به سیاست‌های هوشمندانه، سرمایه‌گذاری‌های کلان، و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین دارد. تبدیل اصفهان به پایتخت هوش مصنوعی نه تنها می‌تواند به حل بحران‌های زیست‌محیطی این شهر کمک کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز تحول اقتصادی و اجتماعی بزرگی برای آینده این شهر باشد.
